Een aantal grote
bedrijven schaft op dit moment Social enterprise platforms aan. Geven van
feedback, liken en bedanken worden als functionaliteit aan medewerkers in
hapklare brokken aangereikt. Voor leren tijdens het werk biedt dit ongekende
mogelijkheden. Deze technologie vraagt ook nieuwe werk- en leerpatronen. Ik zie
dat de meeste mensen de technologische ontwikkelingen niet meer bij kunnen benen.
Werken met deze platforms vraagt vanaf het begin goede begeleiding van
medewerkers en leidinggevenden. Teams vormen een vanzelfsprekend podium voor
het continu gesprek over leren en veranderen. Dit vraagt wel een nieuwe rol
voor professionals die dit veranderproces op het werk begeleiden, waarbij teamcoaching en het coachen van leidinggevenden zeker in
de beginfase van belang zijn.
Het zijn bijzondere tijden; door de crisis heeft het
opleidingswereldje het zwaar en ondertussen zien we de technologie als een
speer voortgaat. De ene na de andere app. wordt gelanceerd en van alles gaat in
de cloud, wat dat ook maar moge betekenen. Vooral vanuit Amerika worden we
overspoeld met allerlei handige programma’s en die ene killer app mag je natuurlijk
niet missen, toch? Wat betreft de social media gaat het allang niet meer om is
het allang niet meer alleen Facebook, LinkedIn, Yammer of Twitter. Ineens
schieten talrijke social ‘enterprise’ platforms als paddenstoelen uit de grond.
Ik heb bij mijn vorige werkgever een tijdje met Yammer gewerkt, dat kon je toen
nog als een leuk hebbedingetje afdoen. En nu wordt het echt serieus; voor sales
is er salesforce.com (of work.com) en volgens het IDC is SocialCast het
killer platform, zie de afbeelding hieronder.
 |
Figure 1 IDC
MarketScape: Worldwide Enterprise Social Software 2012 Vendor Analysis (doc
#237336, October 2012).
|
Philips heeft Socialcast aangeschaft, zie ook het laatste
boek van Menno
Lanting. Socialcast doet iets slims; het kan vrij makkelijk geïntegreerd
worden met ‘collaboration’ software als Sharepoint of SAP. In de community zijn
de ‘activitystreams’ volgens het format van Facebook opgebouwd. Activiteiten
staan centraal; een parallel is dan ook snel gemaakt met het constructivisme en
connectivisme; het opdoen en delen van (leer)ervaringen. Met deze software is
de social ondersteuning ook geheel geïntegreerd met het platform waar je zo wie
zo al mee werkt; leren krijgt bijvoorbeeld bij Philips een plaats in het gehele
eco-systeem (Stefaan van Hooydonk tijdens e-learning event 2013).
En er is meer; je kunt je eigen team samenstellen en je kunt
meedoen met verschillende teams: je team, projectteam, het verandertraject. De teamleden worden aangemoedigd om elkaar
feedback te geven, elkaars bijdrage te ‘liken’ en je kunt iemand bedanken met
een ‘badge’.
 |
Figure 2:
Screenshot activitystream Socialcast
|
Allemaal activiteiten die passen in het social learning
gedachtengoed, waaraan elementen van gamification zijn toegevoegd. En dat is
toch eigenlijk ook wat je wenst bij een lerende organisatie; dat medewerkers
elkaar meer feedback vragen, geven en ontvangen. Een meer transparante en open werkomgeving
biedt ook meer mogelijkheden om elkaar te steunen en van elkaar te leren.
Rollen en het team
Het team is de drager van de verandering en is ook de
kapstok voor het individuele leren. Teamleiders en hun leidinggevenden hebben
een cruciale rol bij het creëren van de juiste condities voor het werken, leren
en veranderen. Leidinggevenden zullen niet meer geheel in ‘control ‘ zijn, wat
trouwens ook niet meer kan in complexe organisaties die opereren in een
complexe omgeving. Voor teamleiders is loslaten het parool en ook zullen zij
een vinger aan de pols moeten kunnen houden. De teamleider heeft in ieder geval
de taak dat het leer- en veranderproces in beweging blijft. Daar hebben de teamleden zelf trouwens ook
een belangrijke taak in. Medewerkers worden expliciet uitgenodigd om
activiteiten in het werk transparant te delen met andere teamleden, dat zal
trouwens wel even wennen zijn. Met het consequent agenderen van het leren en
veranderen tijdens teambijeenkomsten zet je al een belangrijke stap.
Feedback geven doe je face-to-face?
Natuurlijk, zo hoort het eigenlijk. Het is misschien een
beetje raar dat je feedback op een site geeft, terwijl de ander een deur verderop
achter zijn of haar PC zit. Maar als je hiermee voor elkaar krijgt dat men
eerder feedback of een ‘like’ geeft, dan is dat alleen maar winst. Ik verwacht
dat door virtuele feedback de stap naar face-to-face feedback kleiner wordt. En
daarbij heeft het team ook weer een belangrijke rol; bespreek met elkaar hoe
het leren gaat en geef elkaar tips hoe het leren in het werk te organiseren en
hoe elkaar nog beter te ondersteunen.
Inspiratie
Ik raad je aan om over dit onderwerp de tweets en artikelen
van de leden van Internet Time
Alliance te volgen, zoals Jane Hart, Charles Jennings (van 70:20:10) en
Harold Jarche. Heel slim zijn Jane en Harold een site gestart met diensten die
gaan over de ‘Connected worker’. De
diensten van Jane en Harold waren voorheen nog vooral gericht op leren, social
media en de Learning & Development professional. Ze maken nu nadrukkelijk
de stap naar performance en de werkplek.
Roze bril afzetten
Dit klinkt allemaal fantastisch en dat is het ook. De
technologie mag dan wel voortdenderen, de mensen kunnen het nauwelijks meer
bijbenen. Even aandacht voor een ander, feedback geven in een ‘activitystream’
is makkelijker gezegd dan gedaan. Bij mijn vorige werkgever hebben van 2000 tot
2012 duizenden deelnemers van trainingen
ingelogd; iedereen werd aangemoedigd om feedback te geven in de leeromgeving en
dat viel allemaal nog niet mee! En je moet je ook niet laten verblinden door
alle ‘likes’ die men in de Amerikaanse context veel makkelijker aan elkaar
schijnt te geven. In het begin doe je vast wel even mee, maar krijgen we het
voor elkaar dat je iedere dag en de komende jaren als vanzelfsprekend berichten
plaatst en feedback geeft?
Voor feedback geven is ook een zeker positief leer- en
werkklimaat nodig, anders gaan bepaalde individuen het platform gebruiken voor
persoonlijk gewin en profilering. Medewerkers moeten zich gesteund voelen door
de organisatie; ieder bericht is voor velen toch ook iets als een ‘coming-out’. Dit betekent ook dat mensen wel enig
zelfvertrouwen moeten hebben. Het spreekt voor zich dat de leidinggevende hier
een belangrijke rol bij heeft.
Persoonlijke Gedragsverandering
met behulp van het team?
Hoe zit het dan met persoonlijke gedragsverandering? Ga je
je onzekerheden en angsten ook ventileren via het activitystream? Dat denk ik
niet, al preek ik daarbij misschien voor eigen parochie. Voor het persoonlijke
veranderproces is veiligheid en vertrouwen van belang, je moet je eigen veilige
‘learning space’ kunnen creëren, waar een coach en een mentor/buddy en ook die ene
collega een begeleidende rol kunnen hebben. Voorwaarde is dat die veilige
‘learning space’ aansluit bij de grote platforms. Een app. is nu net heel geschikt om die
specifieke taak te ondersteunen en dan bedoel ik wel een app. die voor mobiel
ontwikkeld is: de CasCas-app. In Salesforce.com is er bijvoorbeeld een aparte plaats om een
app. te publiceren.
Rol Learning &
Development professional
Wat betekent dit alles nu voor de Learning & Development
professional? Ga je werken met een Sociaal enterprise platform, dan zit je
meteen midden in Het Nieuwe Werken en Leren (HNWEL). Het veranderen van werk-
en gedragspatronen is een kwestie van lange adem. Hier is ondersteuning bij
gewenst, het veranderen van deze patronen gaat niet vanzelf. Daarbij krijgt rol
van de L&D professional een extra dimensie, zie ook de discussies op de blog
van Jane Hart. De professional staat bijvoorbeeld voor de vraag hoe teamleden
elkaar zouden kunnen ondersteunen bij het betekenis geven aan ervaringen? Wat kan je doen opdat teamleden aan elkaar de
goede en scherpe vragen gaan stellen ten behoeve van ‘sensemaking’? ( Nancy Dixon). Eigenlijk weten we nog niet goed hoe de rol
van de professional er uit komt te zien. Je zult de teamleider en zijn of haar
leidinggevende in de startfase goed en slim moeten begeleiden. Teamcoaching zal
een ander punt van aandacht zijn.
Kortom, een mooie uitdaging!!
