Social enterprise platforms; een geweldige kans voor leren op het werk ! …..?

Een aantal grote bedrijven schaft op dit moment Social enterprise platforms aan. Geven van feedback, liken en bedanken worden als functionaliteit aan medewerkers in hapklare brokken aangereikt. Voor leren tijdens het werk biedt dit ongekende mogelijkheden. Deze technologie vraagt ook nieuwe werk- en leerpatronen. Ik zie dat de meeste mensen de technologische ontwikkelingen niet meer bij kunnen benen. Werken met deze platforms vraagt vanaf het begin goede begeleiding van medewerkers en leidinggevenden. Teams vormen een vanzelfsprekend podium voor het continu gesprek over leren en veranderen. Dit vraagt wel een nieuwe rol voor professionals die dit veranderproces op het werk begeleiden, waarbij teamcoaching en het coachen van leidinggevenden zeker in de beginfase van belang zijn.

Het zijn bijzondere tijden; door de crisis heeft het opleidingswereldje het zwaar en ondertussen zien we de technologie als een speer voortgaat. De ene na de andere app. wordt gelanceerd en van alles gaat in de cloud, wat dat ook maar moge betekenen. Vooral vanuit Amerika worden we overspoeld met allerlei handige programma’s en die ene killer app mag je natuurlijk niet missen, toch? Wat betreft de social media gaat het allang niet meer om is het allang niet meer alleen Facebook, LinkedIn, Yammer of Twitter. Ineens schieten talrijke social ‘enterprise’ platforms als paddenstoelen uit de grond. Ik heb bij mijn vorige werkgever een tijdje met Yammer gewerkt, dat kon je toen nog als een leuk hebbedingetje afdoen. En nu wordt het echt serieus; voor sales is er salesforce.com (of work.com) en volgens het IDC is SocialCast het killer platform, zie de afbeelding hieronder.

Figure 1    IDC MarketScape: Worldwide Enterprise Social Software 2012 Vendor Analysis (doc #237336, October 2012).

Philips heeft Socialcast aangeschaft, zie ook het laatste boek van Menno Lanting. Socialcast doet iets slims; het kan vrij makkelijk geïntegreerd worden met ‘collaboration’ software als Sharepoint of SAP. In de community zijn de ‘activitystreams’ volgens het format van Facebook opgebouwd. Activiteiten staan centraal; een parallel is dan ook snel gemaakt met het constructivisme en connectivisme; het opdoen en delen van (leer)ervaringen. Met deze software is de social ondersteuning ook geheel geïntegreerd met het platform waar je zo wie zo al mee werkt; leren krijgt bijvoorbeeld bij Philips een plaats in het gehele eco-systeem (Stefaan van Hooydonk tijdens e-learning event 2013).

En er is meer; je kunt je eigen team samenstellen en je kunt meedoen met verschillende teams: je team, projectteam, het verandertraject.  De teamleden worden aangemoedigd om elkaar feedback te geven, elkaars bijdrage te ‘liken’ en je kunt iemand bedanken met een ‘badge’.

Figure 2: Screenshot activitystream Socialcast

Allemaal activiteiten die passen in het social learning gedachtengoed, waaraan elementen van gamification zijn toegevoegd. En dat is toch eigenlijk ook wat je wenst bij een lerende organisatie; dat medewerkers elkaar meer feedback vragen, geven en ontvangen. Een meer transparante en open werkomgeving biedt ook meer mogelijkheden om elkaar te steunen en van elkaar te leren.

Rollen en het team

Het team is de drager van de verandering en is ook de kapstok voor het individuele leren. Teamleiders en hun leidinggevenden hebben een cruciale rol bij het creëren van de juiste condities voor het werken, leren en veranderen. Leidinggevenden zullen niet meer geheel in ‘control ‘ zijn, wat trouwens ook niet meer kan in complexe organisaties die opereren in een complexe omgeving. Voor teamleiders is loslaten het parool en ook zullen zij een vinger aan de pols moeten kunnen houden. De teamleider heeft in ieder geval de taak dat het leer- en veranderproces in beweging blijft.  Daar hebben de teamleden zelf trouwens ook een belangrijke taak in. Medewerkers worden expliciet uitgenodigd om activiteiten in het werk transparant te delen met andere teamleden, dat zal trouwens wel even wennen zijn. Met het consequent agenderen van het leren en veranderen tijdens teambijeenkomsten zet je al een belangrijke stap.

Feedback geven doe je face-to-face?

Natuurlijk, zo hoort het eigenlijk. Het is misschien een beetje raar dat je feedback op een site geeft, terwijl de ander een deur verderop achter zijn of haar PC zit. Maar als je hiermee voor elkaar krijgt dat men eerder feedback of een ‘like’ geeft, dan is dat alleen maar winst. Ik verwacht dat door virtuele feedback de stap naar face-to-face feedback kleiner wordt. En daarbij heeft het team ook weer een belangrijke rol; bespreek met elkaar hoe het leren gaat en geef elkaar tips hoe het leren in het werk te organiseren en hoe elkaar nog beter te ondersteunen.

Inspiratie

Ik raad je aan om over dit onderwerp de tweets en artikelen van de leden van Internet Time Alliance te volgen, zoals Jane Hart, Charles Jennings (van 70:20:10) en Harold Jarche. Heel slim zijn Jane en Harold een site gestart met diensten die gaan over de ‘Connected worker’. De diensten van Jane en Harold waren voorheen nog vooral gericht op leren, social media en de Learning & Development professional. Ze maken nu nadrukkelijk de stap naar performance en de werkplek.

Roze bril afzetten

Dit klinkt allemaal fantastisch en dat is het ook. De technologie mag dan wel voortdenderen, de mensen kunnen het nauwelijks meer bijbenen. Even aandacht voor een ander, feedback geven in een ‘activitystream’ is makkelijker gezegd dan gedaan. Bij mijn vorige werkgever hebben van 2000 tot 2012  duizenden deelnemers van trainingen ingelogd; iedereen werd aangemoedigd om feedback te geven in de leeromgeving en dat viel allemaal nog niet mee! En je moet je ook niet laten verblinden door alle ‘likes’ die men in de Amerikaanse context veel makkelijker aan elkaar schijnt te geven. In het begin doe je vast wel even mee, maar krijgen we het voor elkaar dat je iedere dag en de komende jaren als vanzelfsprekend berichten plaatst en feedback geeft?

Voor feedback geven is ook een zeker positief leer- en werkklimaat nodig, anders gaan bepaalde individuen het platform gebruiken voor persoonlijk gewin en profilering. Medewerkers moeten zich gesteund voelen door de organisatie; ieder bericht is voor velen toch ook iets als een ‘coming-out’.  Dit betekent ook dat mensen wel enig zelfvertrouwen moeten hebben. Het spreekt voor zich dat de leidinggevende hier een belangrijke rol bij heeft.

Persoonlijke Gedragsverandering met behulp van het team?

Hoe zit het dan met persoonlijke gedragsverandering? Ga je je onzekerheden en angsten ook ventileren via het activitystream? Dat denk ik niet, al preek ik daarbij misschien voor eigen parochie. Voor het persoonlijke veranderproces is veiligheid en vertrouwen van belang, je moet je eigen veilige ‘learning space’ kunnen creëren, waar een coach en een mentor/buddy en ook die ene collega een begeleidende rol kunnen hebben. Voorwaarde is dat die veilige ‘learning space’ aansluit bij de grote platforms.  Een app. is nu net heel geschikt om die specifieke taak te ondersteunen en dan bedoel ik wel een app. die voor mobiel ontwikkeld is: de CasCas-app. In Salesforce.com is er bijvoorbeeld een aparte plaats om een app. te publiceren.

Rol Learning & Development professional

Wat betekent dit alles nu voor de Learning & Development professional? Ga je werken met een Sociaal enterprise platform, dan zit je meteen midden in Het Nieuwe Werken en Leren (HNWEL). Het veranderen van werk- en gedragspatronen is een kwestie van lange adem. Hier is ondersteuning bij gewenst, het veranderen van deze patronen gaat niet vanzelf. Daarbij krijgt rol van de L&D professional een extra dimensie, zie ook de discussies op de blog van Jane Hart. De professional staat  bijvoorbeeld voor de vraag hoe teamleden elkaar zouden kunnen ondersteunen bij het betekenis geven aan ervaringen?  Wat kan je doen opdat teamleden aan elkaar de goede en scherpe vragen gaan stellen ten behoeve van ‘sensemaking’? ( Nancy Dixon).  Eigenlijk weten we nog niet goed hoe de rol van de professional er uit komt te zien. Je zult de teamleider en zijn of haar leidinggevende in de startfase goed en slim moeten begeleiden. Teamcoaching zal een ander punt van aandacht zijn. 

Kortom, een mooie uitdaging!!